Көктем - жаңа өмірдің және бүкіл табиғаттың ұзақ ұйқыдан оянуының символы. Сондықтан адамзат оны құрметтеп, көктем келуімен жер бетінде тек қар ғана емес, барлық бақытсыздықтар мен аурулар міндетті түрде жойылады деп сенген.
Қытай халқы
Қытайлықтар көктемді күтуге ең шыдамсыз болып шықты. Қытай халқы 21 қаңтардан 21 ақпанға дейінгі күндерді тойланатын Қытай Жаңа жылы көктемнің келуімен байланысты. Көктем мерекесі - Аспан империясындағы ең маңызды мереке. Дәл осы күні қытайлықтар табиғаттың оянғанына және жаңа жылдық циклдің басталуына қуанады. Қытай Жаңа жылы (Күнтізбелік Жаңа жыл) дәстүр бойынша көктемгі егін жинауға, жаңа өмірдің басталуына және табиғаттың жаңаруы мен көктемнің келуіне арналған.
Қытай Жаңа жылының ортасында күннің ұзарып, ауа райының жылынып, табиғаттың қайтадан ояна бастайтын кезеңі болады. Бұл уақытта қытай халқы байлық, денсаулық, бақыт және жақсы сәттілік тілей отырып, көптеген дәстүрлер мен әдет-ғұрыптарды орындайды.
Америкалықтар мен канадалықтар
Groundhog day мерекесін тойлайтын америкалықтар мен канадалықтар да көктемді ерте қарсы алатындар қатарында. Қыс әлі кетпей тұрған 2 ақпанда олар ауқымды мерекелер ұйымдастырып, көктемнің қашан келетінін есептейді.
Groundhog Day (Жер қоянын күні) — бұл АҚШ және Канаданың кейбір аймақтарында атап өтілетін дәстүрлі мереке. Бұл мереке 2 ақпанда тойланады және негізінен қыстың қай кезде аяқталатынын болжау үшін жер қойынының мінез-құлқына байланысты. Мереке әсіресе Пеннсильвания штатындағы Punxsutawney Phil деп аталатын жер қоянының болжауымен танымал.
Мерекенің негізгі дәстүрі — егер жер қояны өз көлеңкесін көріп, үңгірінен шығып кетсе, онда алдағы алты апта бойы қыстың суық және ұзақ болатыны болжанады. Ал егер ол көлеңке көрмей, үңгіріне қайта кіріп кетсе, онда көктем жақын арада келетіні айтылады. Бұл болжау халық арасында көңілді әрі символдық мәні бар дәстүр ретінде сақталып келеді.
Groundhog Day мейрамы Америка мен Канаданың кейбір аймақтарында кеңінен тойланса, оны көбінесе көңілді әрі әзілмен қабылдайды, әрі ол көктемнің жақындап келе жатқанын білдіретін ерекше оқиға болып саналады.
Үндістер
"Холи" — Үндістан мен Непалдағы ең маңызды және танымал мерекелердің бірі. Бұл мереке көктемнің келуімен байланысты болып, түстер мерекесі деп те аталады. Холи дәстүрі негізінен үнді мәдениеті мен дінінде ерекше орын алады, бірақ оны әлемнің басқа елдерінде де атап өту кеңінен таралған.
Холи мерекесі әртүрлі мәдени және діни мағынаға ие. Ол жақсылықтың жамандықты жеңуі мен некенің, достықтың және сүйіспеншіліктің нығаюы секілді мағыналарды білдіреді. Мереке көктемнің жақындауын білдіреді, өйткені ол әдетте наурыз айында өтеді.
Мерекенің басты ерекшелігі — түрлі-түсті ұнтақтармен (пигменттермен) бір-біріне түстер себу. Бұл дәстүрдің мәні — өмірдің түрлі түстерін, қуаныш пен шаттықты білдіру. Холи кезінде адамдар бір-бірімен кездесіп, көңілді көңіл-күймен билейді, ән айтып, түрлі дәмді тағамдармен тойлайды. Сонымен қатар, бұл мереке қуаныш, бірлікті және қоғамдық байланысты нығайтуды мақсат етеді.
Холи діни тұрғыдан да маңызға ие, өйткені оның шыққан жері Үндістанның хиндуизм діни салттарымен байланысты. Мереке Холи ханшайымы (Холи Рахини) мен Прабху Вишну мен Холи өртінің жануы сияқты аңыздарға негізделген.
Жапондықтар
Наурыздың бірінші күнінен сәуірдің соңына дейін Жапонияның күншығыс елі "ханами" – сакураны тамашалау мерекесін өткізеді. Ханами сөзінің мағынасы «гүл көру» дегенді білдіреді. Ханами көктемде, әсіресе наурыздың соңынан сәуірдің басына дейін өтеді, бұл уақытта сакура ағаштары гүлдеп, табиғат ерекше әсем болады.
Ханами дәстүрі ежелгі уақытта, дәлірек айтқанда, Хэйан дәуірі (794-1185) кезеңінде пайда болған. Ол кезде императорлар мен аристократтар сакура гүлдерін тамашалап, табиғатпен үйлесімділікті сезініп, поэзия жазған. Уақыт өте келе, бұл дәстүр халық арасында кеңінен таралып, Жапонияның барлық өңірлерінде атап өтілетін ұлттық мерекеге айналды.
Ханами кезінде адамдар сакура ағаштарының астында пикник жасап, бірге уақыт өткізеді. Бұл — достарымен, отбасымен немесе әріптестермен табиғаттың әсемдігін тамашалай отырып, демалу мен бірігу үшін тамаша мүмкіндік. Адамдар сол кезде әдетте арнайы ханами дастарханын құрып, дәстүрлі тағамдар, сусындар мен тәттілерді жейді, сондай-ақ сакураның әсемдігі мен көктемнің жаңа басталуын атап өтеді.
Сакураның әдемі гүлдері тек эстетикалық тұрғыдан ғана емес, сонымен бірге жапон мәдениетінде терең символдық мағынаға ие. Олар өмірдің өтпелілігін және табиғаттың әдемі әрі қысқа уақытында пайда болатын нәрселерді қадірлеуді білдіреді.
Мексикалықтар
Мексикада осы күнге дейін көптеген мәдениеттердің пұтқа табынушылық өткенінен бастау алатын салт-жора тойланады: көктемгі күн мен түннің теңелуі. Наурыздың 20-сы мен 21-і аралығында күн мен түн теңеледі, Күн өз сәулелерімен екі жарты шарды да жарықтандырады.
Көптеген туристер Чичен Ицадағы әсерлі жарық әсерін көруді күтеді - қауырсынды жылан жерге түседі.Күн сәулесі пирамиданың тас баспалдақтарымен жылжып келе жатқандай жылан бейнесі көлеңке түсіреді. Сонымен қатар, дәстүрлі билердің қойылымын, түрлі-түсті мерекелер мен театрландырылған көріністерді көру бақыты бұйырады. Егер сіз көктемнің келуін білдіретін осы мерекені пирамидалардың басында тойласаңыз, сіз жыл бойына оң энергия зарядын аласыз.
Испандықтар
Фаллас — Испанияның Валенсия қаласында өтетін ең танымал және ерекше көктемгі мерекелердің бірі. Бұл мереке әдетте наурыз айында атап өтіледі және Валенсияның мәдениетіне терең байланысты. Фаллас деген атау фаллаларды (немесе ниньоталар) өртеу дәстүріне негізделген, бұл - үлкен, көбінесе сатиралық мүсіндер мен әртүрлі фигураларды жасаудың және оларды күйдірудің салты.
Фаллас мерекесінің тарихы ғасырлар тереңіне кетеді. Оның шығу тегі ағаш ұсталарынан басталады: бұрынғы уақытта көктемгі тазалық жұмыстары барысында ескірген ағаштарды және құрал-жабдықтарды өртейтін болған. Уақыт өте келе бұл салт үлкен өнер туындыларын жасауға айналып, мүсіндер мен бейнелер қала көшелерінде көркем көріністер ретінде орнатылатын болды. Қазіргі уақытта Фаллас — бұл сатиралық және күлкілі мүсіндер мен фигураларды жасауға, сондай-ақ үлкен мейрамдар мен шоу-бағдарламалар ұйымдастыруға негізделген мереке.
Мерекенің басты оқиғаларының бірі — "Ночь de la Cremà" (Өрт түні), онда фаллалар, яғни үлкен фигуралар, қала ортасында өртеледі. Бұл уақыт ішінде қала тұрғындары мен туристер өздерінің шығармашылық өнер туындыларын көріп, мүсіндерді өртеумен қоштасады.
Фаллас мерекесі сонымен қатар қызықты шерулермен, костюмдермен, музыкалық бағдарламалармен және дәстүрлі тағамдармен өтеді. Бұл мейрам Валенсия мен оның айналасындағы аймақтардың мәдениетін айқын көрсететін және өте танымал мәдени шаралардың бірі болып саналады.
Мақаладағы суреттер ашық дереккөздерден алынды.
