Жақында The Beatles тобының соңғы әні "Now And then" жарық көрді. Әнге бейнебаянды Питер Джексон түсірді. The Beatles әндеріне деген сүйіспеншілік Батыс музыкасына ресми түрде тыйым салынған АҚШ-тан бастап Кеңес Одағына дейінгі әлемнің түкпір-түкпіріндегі адамдарды біріктірді. Топ бүкіл әлем бойынша 600 миллионнан астам жазбаларды сатып, тарихтағы ең табысты коммерциялық топтардың біріне айналды. Біз сіздерді топтың тарихына енуге және олардың заманауи мәдениетке әсерін түсінуге көмектесетін 10 фильмді ұсынамыз.
1. "Стать Джоном Ленноном" фильмі, 2009 жыл
Режиссері: Сэм Тейлор-Джонсон
Басты рөлдерде: Аарон Тейлор-Джонсон, Кристин Скотт Томас, Дэвид Трелфолл, Джош Болт, Офелия Ловибонд, Керри Хейс
«Стать Джоном Ленноном» - болашақ аңыз әншінің алғашқы жылдары, жастық шағы туралы қызықты өмірбаяндық драма. Әңгіме Леннонның (Аарон Тейлор-Джонсон) Ливерпульде өсуі, оның музыка әлеміне алғашқы қадамдары және эмоционалды тұрақсыз анасы Джулиямен (Анна-Мари Дафф) қиын қарым-қатынасына негізделген. Ол баланы қатал түрде тәрбиелеген әпкесі Мимидің (Кристин Скотт Томас) қамқорлығына қалдырды. Жасөспірім кезінде ғана Леннон өзінің шын анасы кім екенін біліп, онымен көбірек уақыт өткізе бастады. Оның рок-н-роллға деген сүйіспеншілігін оятып, гитара алуға шақырған Джулия болды.
Фильм атақты британдық суретші және дизайнер, режиссер Сэм Тейлор-Джонсонның дебюттік кинотуындысы болды. Фильм Ливерпульде, соның ішінде Джон Леннон тұратын нақты көшеде және оның өнер көрсету орындарында түсірілген. Сахналардың бірі The Beatles өзінің алғашқы жылдарында белсенді түрде концерт беретін аты аңызға айналған Cavern клубында түсірілді. Одан кейін бұл орын басқа да танымал музыканттарды, соның ішінде Элтон Джон, Queen және The Rolling Stones тобын қабылдады. Мими рөлін сомдаған актриса Кристин Скотт Томас та Леннонның отбасы тұратын жерден алыс емес Ливерпульде өскен.
2. "Через Вселенную" фильмі, 2007 жыл
Режиссері: Джули Тэймор
Басты рөлдерде: Эван Рэйчел Вуд, Джим Стерджес, Джо Андерсон, Дана Фукс, Мартин Лютер, Т.В. Карпио
«Через вселенную» романтикалық мюзиклі The Beatles тобының хиттеріне негізделген. Бұл жастық шағы 1960 жылдары болған ұрпақты әсерлі портреті. Ливерпуль тумасы Джуде (Джим Стерджес) Нью-Йоркке әкесін, еркіндік пен шытырман оқиғаны іздеп келеді. Мұнда ол Максты (Джо Андерсон) және оның әпкесі Люсиді (Эван Рэйчел Вуд) кездестіреді. Сексуалдық және психикалық революциялар, Вьетнам соғысы және наразылықтардың фонында кейіпкерлер әлемдегі өз орнын іздейді және оған әсер етуге тырысады.
Режиссер Джули Тэймордың айтуынша, ол Битлз тақырыбындағы фантазия жасағысы келген. Түсірілім басталар алдында әктерлер аты аңызға айналған топтың әндері шынайы шығуы үшін түрлі музыкалық аспаптарда ойнауды үйренген. Актерлерден басқа фильмдегі шығармаларды атақты музыканттар орындады: Боно, Эдди Иззард және Джо Кокер, ал Йоко Ононың өзі түсірілім алаңында кеңесші болды. Оқиғаны мәнерлі және театрландырылған түрде жеткізу үшін Тэймор әртүрлі визуалды эффектілерді пайдаланды: анимация, жарық пен көлеңкелермен ойнау және күрделі камера табалары қолданылды.
3. "Глава 27" фильмі, 2007 жыл
Режиссер: Дж. П. Шефер
Басты рөлдерде: Джаред Лето, Линдси Лохан, Марк Линдси Чапман, Юда Фридландер, Брайан О'Нил, Адам Скаримболо
Нақты оқиғаларға негізделген драма The Beatles тарихындағы ең қайғылы бет – Джон Леннонның өлтірілуі және трагедияға дейінгі үш күн туралы баяндайды. Көшедегілердің көзінше оған бес оқ атқан музыканттың жанкүйері әрі жек көретін Марк Чапманға (Джаред Лето) назар аударылады. «27-тарау» - бұл Чапманды қорқынышты қылмыс жасауға итермелейтін құмарлық пен ақылсыздық әлеміне қараңғы сүңгу. Трагедия мен жауыздыққа қарамастан, оқиға өз жын-шайтандарының тұтқынына түскен адамға деген жанашырлықты да оятады.
Фильмде көрсетілгендей, шынайы өмірде Чепмен Леннон өлтірілген күні Сэлинджердің «Над пропастью во ржи» кітабын сатып алады. Ол шығарманың жанкүйері болып, басты кейіпкері Холден Колфилдке еліктеуге тырысты. Түпнұсқа кітапта 26 тарау бар және драманың атауы Чэпменнің өзін тарихқа ең күрделі түрде жазуға деген зор ықыласын меңзейді. Кісі өлтірушінің рөліне ену және оның ойын түсіну үшін Джаред Лето психикалық денсаулық жөніндегі маманмен көп уақыт өткізді. Сондай-ақ, ол 30 кг-нан астам артық салмақ қосуға мәжбүр болды, актерге тіпті мүгедектер арбасын қолдануға тура келді. Музыканттың өліміне куә болған Джон Леннонның жары Йоко Оно фильмді қараудан және оған қатысты пікір айтудан бас тартты.
4. "Двое из нас" фильмі, 2000 жыл
Режиссері: Майкл Линдсей-Хогг
Басты рөлдерде: Айдан Куинн, Джаред Харрис, Рик Рид, Мартин Мартинуцци, Нил Фостер, Джо Бостич
The Beatles тараған соң көп жылдар өткен соң Пол Маккартни Нью-Йорктегі пәтерінде Джон Леннонға қонаққа барады. Шылым шегетін ескі жолдастар қайтадан ортақ тіл тауып, күні бойы қаланы аралап, өмір, музыка және махаббат туралы әңгімелеседі. Әңгімелесу барысында олар қарым-қатынасының қиын тұстарын қозғайды: әннің авторлық құқығына қатысты келіспеушіліктер, топтың таралуына байланысты келіспеушіліктер және өткен шағымдар.
Музыканттар шынымен Леннонның Манхэттендегі үйінде кездесіп, тіпті топтың қосылуы туралы қауесеттерге арналған телешоуды бірге көргені белгілі. Алайда олардың кездесулерінің егжей-тегжейлері жұмбақ күйінде қалып отыр. 2020 жылдың соңында Адам Бакстонның подкастында Пол Маккартни «Двое из нас» фильмін жақсы көретінін және оның фильмде көрсетілгендей болғанын қалайтынын айтты.
5. "Джон Леннон" фильмі, 2010 жыл
Режиссері: Эдмунд Култард
Басты рөлдерде: Кристофер Экклстон, Кристофер Фэрбанк, Аллан Кордунер, Эндрю Скотт, Наоко Мори, Майкл Колган
Джон Леннонның (Кристофер Экклстон) 1967-1971 жылдардағы өміріне арналған биопикасы. Әңгіме музыканттың өміріндегі елеулі өзгерістерді қозғайды: Пол Маккартнимен жанжал, Йоко Ономен жанды романтика, бірінші әйелі Синтиядан ажырасу және нашақорлықпен күрес.
Түсірілім кезінде басты актер Кристофер Экклстон 46 жаста, ал Леннон өмірінің осы кезеңінде 20-дан сәл асқан болатын. Осы сәйкессіздікке қарамастан, сыншылар актердің тамаша ойынын атап өтті және оның сөзсіз артықшылықтарының бірі ретінде фильм музыканттың балалық шағы мен оның ата-анамен қарым-қатынасы және олардың ересек өмірге әсері туралы терең ой салады.
6. "The Beatles. Вечер трудного дня" фильмі, 1964 жыл
Директор: Ұлыбритания
Басты рөлдерде: Джон Леннон, Пол Маккартни, Джордж Харрисон, Ринго Старр, Вилфрид Брамбелл, Норман Россингтон
Джон Леннон, Пол Маккартни, Джордж Харрисон және Ринго Старр ойнаған бірегей комедиялық-мюзикл 1964 жылы Битлманияның шарықтау шегінде түсірілген. Сюжет The Beatles тобының Лондондағы концертіне барған кездегі топ өміріндегі бір күндегі оқиғаларды сипаттайды. Музыканттар пойызда карта ойнайды, Пол Маккартнидің жағымсыз атасымен кездеседі, қонақ үйден кешке қашып кетеді және үнемі күлкілі жағдайларға тап болады.
Режиссер Ричард Лестер Битлзге өздерінің харизмасы мен комедиялық таланттарын көрсетуге мүмкіндік беру үшін фильмнің көп бөлігін сценарийсіз түсірді. Көптеген диалогтар мен көріністер импровизацияның нәтижесі. «The Beatles. Вечер трудного дня» фильмі тарихындағы ең жақсы мюзиклдердің бірі болып саналады. Time журналы оны барлық уақыттағы ең жақсы 100 фильмнің тізіміне енгізді.
7. "Рождение The Beatles" фильмі, 1979 жыл
Режиссері: Ричард Марканд
Басты рөлдерде: Стивен МакКенна, Род Калбертсон, Джон Олтман, Рэй Эшкрофт, Райан Майкл, Дэвид Уилкинсон
Леннонның көзі тірісінде түсірілген «Fab Four» туралы жалғыз өмірбаяндық фильм. Әңгіме 1961 жылы топта Пол Маккартни (Род Калбертсон), Джон Леннон (Стивен МакКенна), Джордж Харрисон (Джон Альтман) және Стюарт Сатклифф (Дэвид Уилкинсон) болған кезден басталады. Beatles барабаншыны іздейді - егер олар тұрақты мүше таба алса, олар Шотландия мен Германияда концерттер ұйымдастыра алады. Көп ұзамай олар Ринго Старрмен (Рэй Эшкрофт) кездеседі және бұл кездесу музыканттардың тағдырына күтпеген өзгерістер әкеледі.
Фильмде The Beatles музыкасы бар, бірақ фильм жасаушылар авторлық құқық мәселелерін болдырмау үшін әндерді Rain tribute тобы орындады. Ринго Старрға дейін топта ойнаған және сипатталған оқиғаларға өзіндік көзқарасын әкелген барабаншы Пит Бест сайтта техникалық кеңесші болып жұмыс істеді.
8. "Я хочу держать тебя за руку" фильмі, 1978 жыл
Режиссері: Роберт Земекис
Басты рөлдерде: Нэнси Аллен, Бобби Ди Чикко, Марк МакКлюр, Сюзан Кендалл Ньюман, Тереза Салдана, Венди Джо Спербер
Бұзақы бір топ жасөспірімдер ата-анасының лимузинін ұрлап алып, Америкадағы кумирлерінің алғашқы концертін көру үшін Нью-Йоркке барады. Олардың әрқайсысының өз мақсаттары бар: музыканттарды суретке түсіру, қонақ үйіне кіру, жай ғана көңіл көтеру немесе спектакльді толығымен бұзу. Жанкүйерлер шоуға билеттері болмаса да, армандарын жүзеге асыруға бел буады. Саяхат қатысушылардың күткен үміттерінен асып түсетін күлкілі шытырман оқиғаға айналады.
«Қолыңды ұстағым келеді» фильмі— Роберт Земекистің дебюті. Бұл оның Стивен Спилбергпен продюсер және сценарист Боб Гейл ретіндегі алғашқы ынтымақтастығы. Трио кейіннен «Болашаққа оралу» франшизасын құруда жұмыс істеді. Битлз тобының өзі комедияға оң баға берді, бірақ олар бастапқыда көпшілік алдында беделінен қорқып, оны шығаруға қарсы болған. Джордж Харрисон фильмнің топқа деген сүйіспеншілікпен түсірілгенін атап өтті, ал Пол Маккартни оны бүкіл Fab Four көріп, шын жүректен күлгенін айтқан.
9. "Yesterday" фильмі, 2019 жыл
Режиссері: Дэнни Бойл
Басты рөлдерде: Химеш Пател, Лили Джеймс, Джоэл Фрай, Эд Ширан, Кейт МакКиннон, Мира Сиал
Кішкентай ағылшын қалашығының музыканты Джек (Химеш Пател) атақ пен танымал болуды армандайды, бірақ табысқа жете алмайды. Кезекті сәтсіз спектакльден кейін ол апатқа ұшырайды, ал оянғанда айналасындағылардың бәрі The Beatles хиттерін ұмытып кеткенін біледі. Жігіттің музыканттардың жетістіктерін қайталап, тарихтағы ең ұлы әнші болуға мүмкіндігі бар.
Дэнни Бойлдың жеңіл, тапқыр фантастикасы (The Beach, Trainspotting) достарыңызбен немесе сүйіктіңізбен тамашалауға арналған тамаша нұсқа. Режиссер музыканың өмірдегі рөлі, адамның өзіне деген адалдығы және тағдырда болатын кейбір қиын таңдаулары туралы ой салады. Пол Маккартни қалжыңмен фильмді «Яичница-болтунья» (Scrambled Eggs) деп атауды ұсынды. Аңыз бойынша, "Yesterday" хиті шыққанға дейін әуен дәл осылай аталған.
10. "Битлз: Четыре плюс один (Пятый в квартете)" фильмі, 1994 жыл
Режиссері: Ян Софтли
Басты рөлдерде: Шерил Ли, Стивен Дорфф, Ян Харт, Гари Бейквелл, Крис О'Нил, Скот Уильямс
Оқиға Beatles тобының Германиядағы алғашқы турында, топ енді ғана құрылып, панк-рокқа ұқсайтын кезде орын алады. Фильмдегі басты кейіпкер - The Beatles тобының ең түсініксіз мүшесі - бас гитарист және Леннонның досы Стюарт Сатклиф. Сапарда ол өзінің болашақ махаббаты, фотограф Астрид Киршнерді кездестіреді, сонымен қатар музыкант емес, суретші болғысы келетінін түсінеді.
Ian Softley (Planet Ka-Pax) хикаясы - музыканттар лас клубтарда сегіз сағат ойнап, аяқтарынан тұру үшін стимуляторларды қабылдауға мәжбүр болған топтың бастамасы туралы сирек фильм. Сценарий Гамбург кезеңіндегі режиссердің Астрид Киршнермен және музыканттардың айналасындағы басқа адамдармен сұхбаттарына негізделген. Фильмнің саундтрегін арнайы жиналған супертоп жазды, оның құрамына Soul Asylum, The Afghan Whigs, Sonic Youth, Gumball, R.E.M, Nirvana мүшелері кірді. Фильмде бірде-бір түпнұсқа Битлз әні жоқ, өйткені неміс концерттерінде топ басқа музыканттардың әндерінің каверлерін орындады. Саундтрек жеке альбом ретінде шығарылды және ең жақсы фильм үшін BAFTA сыйлығын жеңіп алды.
Ақерке Дүйсенбай
